بلاکچین فانتوم پروژه‌ای است که در سال 2019 عرضه شد و با استفاده از قراردادهای هوشمند، اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز را توسعه داد و عرضه دارایی‌های دیجیتال را فراهم کرد.
فانتوم، معماری 3 لایه و منحصربه‌فردی دارد. همچنین قدرت پردازش آن حدود 10.000 تراکنش در ثانیه است. این موضوع به‌علاوه امنیت بالا و سازگاری با اتریوم، فانتوم را به رقیبی جدی برای پلتفرم‌های قدرتمند مانند سولانا و اتریوم تبدیل کرد. در این مطلب از مجله دیجی‌پی می‌خواهیم به بررسی جزئیات ارز فانتوم بپردازیم.
نگاهی دقیق‌تر به فانتوم
فانتوم (Fantom) یک شبکه بلاکچینی غیرمتمرکز، امن و مقیاس‌پذیر است که بر اجرای اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز فعالیت دارد. فانتوم با اتریوم به‌صورت جدی رقابت می‌کند و تلاش دارد تا ایرادهای موجود در شبکه بلاکچین اتریوم را با کاهش هزینه کارمزد معاملات و افزایش سرعت تراکنش‌ها بپوشاند. در واقع ایرادهای 3گانه بلاکچین ابتدا توسط ویتالیک بوترین، خالق اتریوم مطرح شد. این مشکلات عبارت‌اند از:
- امنیت: بلاکچین باید در برابر هک و تقلب امنیت داشته باشد.
- مقیاس‌پذیری: بلاکچین باید قدرت پردازش تعداد زیادی از تراکنش‌ها را به‌طور کارآمد داشته باشد.
- عدم تمرکز: شبکه‌های بلاکچین باید غیرمتمرکز باشند تا از کنترل توسط یک نهاد واحد جلوگیری شود.
کارشناسان می‌گفتند که این 3 معیار را هرگز نمی‌توان در کنار یکدیگر بالا برد. شبکه بلاکچین فانتوم با بهره‌گیری از الگوریتم اجماع سهام خود که لاکسیس نام دارد، می‌خواهد بر این مشکلات غلبه کند. الگوریتم فانتوم به‌گونه‌ای طراحی شده که سریع، امن و کارآمد باشد.
فانتوم با ماشین مجازی اتریوم سازگار است و می‌تواند با قراردادهای هوشمند، با این بلاکچین در تعامل باشد. این موضوع برای توسعه‌دهندگانی که به‌دنبال تعامل با بلاکچین اتریوم و استفاده از بستری سریع و ارزان برای توسعه اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز هستند، یک امتیاز محسوب می‌شود.
بنیان‌گذاران و سرمایه‌گذاران فانتوم
شبکه فانتوم در سال 2018 توسط دکتر آن بیونگ یک، دانشمند کامپیوتر که اهل کره جنوبی بود، راه‌اندازی شد. او قبل‌از راه‌اندازی فانتوم به‌عنوان رییس انجمن تکنولوژی غذایی کره جنوبی مشغول فعالیت بود و کارنامه درخشانی داشت.
در سال 2019 بیونگ یک تیم فانتوم را ترک کرد و از فوریه همان سال، بنیاد فانتوم مسئولیت هدایت این پروژه بلاکچینی را به دست گرفت. مایکل کنگ اکنون مدیرعامل این بنیاد است. او همچنین سابقه درخشانی درزمینه برنامه‌نویسی دارد.
منظور از معماری 3 لایه فانتوم چیست؟
همان‌طور که در مقدمه گفتیم، فانتوم معماری 3 لایه دارد. این لایه ها عبارت‌اند از:
- لایه اصلی اپرا: اپرا، شبکه اصلی فانتوم است که اجماع میان نودها را با استفاده از الگوریتم لاکسیس برقرار می‌کند. بلاک‌های جدید هم در این لایه ساخته می‌شوند.
- لایه افزار اپرا: افزار اپرا لایه میانی بلاکچین فانتوم است که عملیات‌های مختلف این پلتفرم ازجمله پاداش، پرداخت‌ها و ثبت داده‌ها را انجام می‌دهد.
- لایه اپلیکیشن: لایه سوم بلاکچین فانتوم، لایه اپلیکیشن نام دارد. توسعه‌دهندگان می‌توانند در این لایه اپلیکیشن‌های غیرمتمرکزخود را توسعه دهند.
فانتوم چه عملکردی دارد؟
شبکه فانتوم یک الگوریتم اجماع شخصی‌سازی‌شده به اسم لاکسیس دارد که امنیت آن را تضمین می‌کند و سرعت تراکنش‌ها را بالا می‌برد. لاکسیس یک الگوریتم غیرمدور هدایت‌شده است که از فناوری تحمل خطای بیزانس نامتقارن بهره می‌برد.
اما مزایای بهره‌گیری از این الگوریتم ارز دیجیتال چیست و قرار است چه عملکردی داشته باشد؟ با استفاده از این فناوری، نودها می‌توانند داده‌های شبکه را بدون اولویت زمانی در زمان‌های مختلف پردازش کنند.
حتی زمانی که یک‌سوم از نودهای شبکه مخرب باشند و درست کار خود را انجام ندهند، هیچ اختلالی در فعالیت شبکه به‌وجود نخواهد آمد.
عملکرد الگوریتم اجماع لاکسیس به‌گونه‌ای است که تراکنش‌ها در عرض چند ثانیه تایید و نهایی می‌شوند. این خلاف سایر شبکه‌های مبتنی‌بر اجماع اثبات کار است که در آن تراکنش‌ها برای تایید شدن به زمان زیادی نیاز دارند.
به همین دلیل، سیستم خطای بیزانس نامتقارن خیلی سریع و مقیاس‌پذیرتر از سیستم‌های خطای بیزانس متقارن است.
ویژگی‌های فانتوم
حالا که دانستید فانتوم چیست و چه سازوکارهایی دارد، وقت آن است تا مجموعه ویژگی‌هایی که فانتوم را از دیگر رقبای آن متمایز می‌کند، بشناسیم. ازجمله ویژگی‌های این بلاکچین می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
انعطاف‌پذیری
فانتوم بلاکچینی منعطف است. مثلا توسعه‌دهندگان به‌سادگی می‌توانند اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز شبکه اتریوم را به بلاکچین منبع باز فانتوم منتقل کنند. این شبکه با ماشین مجازی اتریوم سازگار است و می‌تواند با قراردادهای هوشمند این بلاکچین تعامل برقرار کند.
منبع باز بودن
بلاکچین فانتوم منبع باز است. یعنی هرکسی می‌تواند یک نود در این شبکه اجرا کند و کد پایه این بلاکچین در گیت هاب به‌اشتراک‌گذاشته را تغییر دهد و نسخه دیگری از آن را عرضه کند.
منبع باز بودن کد بلاکچین باعث می‌شود که تیم‌های امنیتی مختلف بر آن ناظر باشند و باگ‌ها و آسیب‌پذیری‌های احتمالی را گزارش دهند.
مقیاس‌پذیری
برنامه‌هایی که روی شبکه فانتوم ساخته شده‌اند، از یکدیگر مستقل هستند. یعنی عملکرد و پایداری یک برنامه تحت‌تاثیر ترافیک و ازدحام قرار نمی‌گیرد. فانتوم همچنین با معماری 3 لایه و سازوکار نهایی‌سازی مطلق خود، بستری ارزان و سریع برای تراکنش‌ها می‌سازد.
امنیت
الگوریتم اجماع لاکسیس امنیت شبکه فانتوم را تضمین می‌کند. تیم توسعه فانتوم ادعا دارد که این الگوریتم خیلی سریع‌تر، ایمن‌تر و مقیاس‌پذیرتر از سیستم‌های اجماع لاکسیس ناکاموتویی است.
سازگاری با محیط زیست
الگوریتم اجماع ثابت سهام در فانتوم اجرا می‌شود که خلاف الگوریتم اثبات کار موجود در اتریوم و بیت‌کوین، باعث کاهش مصرف برق و غیرمتمرکزبودن شبکه می‌شود.
مزایای استفاده از فانتوم
پلتفرم فانتوم همچنین مزایای زیادی دارد که باعث شده کاربران بسیاری متمایل به استفاده از آن باشند. در ادامه به اصلی‌ترین مزایای فانتوم اشاره می‌کنیم.
برخورداری از تکنولوژی DAG
یکی از مهم‌ترین مزایای فانتوم، استفاده از فناوری DAG به‌جای استفاده از بلاکچین است. فانتوم با توسعه این تکنولوژی، کارایی شبکه خود را افزایش داده است. فانتوم معروف‌ترین بلاکچین در دنیای ارزهای دیجیتال است که از فناوری دگ استفاده می‌کند.
مقیاس‌پذیری بالا
یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های بلاکچین‌های نسل دوم بعداز بیت‌کوین، مقیاس‌پذیری است. مقیاس‌پذیری یعنی توانایی پاسخ‌گویی یک شبکه بلاکچین به میزان تقاضا. هرچه مقیاس‌پذیری یک شبکه بالاتر باشد، یعنی آن شبکه می‌تواند تعداد تراکنش بیشتری را در ثانیه ثبت کند.
ازسویی مقیاس‌پذیری بالا باعث متمرکزشدن شبکه و افزایش ریسک‌های امنیتی می‌شود و ازسوی‌دیگر، پایین بودن آن سرعت انتقال اطلاعات را در شبکه کند می‌کند. اما شبکه فانتوم موفق شده مقیاس‌پذیری بالا را به‌همراه غیرمتمرکزبودن شبکه و امنیت حفظ کند.
هزینه پایین ثبت تراکنش‌ها
ثبت تراکنش در شبکه‌های ارز دیجیتال هزینه زیادی صرف می‌کند. بنابراین، هر پلتفرمی که بتواند این هزینه را پایین نگه دارد، نزد کاربران محبوب است. فانتوم مقیاس‌پذیری بالایی دارد و این باعث شده که این شبکه بتواند هزینه‌های خود را کاهش دهد. در واقع یکی از دلایل فعالیت اپلیکیشن‌های پرداختی روی فانتوم همین هزینه پایین ثبت تراکنش‌هاست.
سازگاری با EVM
EVM یا ماشین مجازی اتریوم یک کامپیوتر است که روی بلاکچین اتریوم ایجاد می‌شود و به قراردادهای هوشمند این فرصت را می‌دهد تا با یکدیگر در تعامل باشند. ماشین مجازی اتریوم، قراردادهایی را که به یک زبان نوشته شده‌اند، اجرا می‌کند.
ازطرف‌دیگر، هر پلتفرمی که روی شبکه اتریوم ساخته شده باشد، باید با این ماشین مجازی سازگار باشد تا امکان انتقال پروژه‌ها فراهم شود.
ارز دیجیتال فانتوم با ماشین مجازی اتریوم سازگاری دارد و توسعه‌دهندگان تنها طی چند ساعت می‌توانند پروژه‌های خود را به فانتوم انتقال دهند.
تعداد توکن‌های فانتوم
حداکثر توکن‌های فانتوم، چیزی حدود 3.175میلیارد واحد است. از این تعداد، 80درصد آن عرضه شده‌اند و مابقی به پاداش استیکینگ (سپرده‌گذاری) اختصاص دارد.
اگر میزان پاداش در سطح فعلی باقی بماند، توزیع همه پاداش‌ها و عرضه حداکثر توکن فانتوم، تقریبا 2 سال طول می کشد. توکن‌های فانتوم برای اینکه به‌راحتی توزیع شوند، بر استانداردهای مختلفی همچون ERC-20 و BEP-2 عرضه شده‌اند.
صرافی‌های پشتیبان توکن فانتوم
صرافی‌های بزرگی در دنیا همچون بایننس، بیتمکس و کوکوین ازجمله صرافی‌هایی هستند که از توکن فانتوم پشتیبانی می‌کنند. دراین‌بین صرافی بایننس با ایجاد امکان خرید توکن ازطریق ارزهای دیجیتال اتریوم، بیت‌کوین، بایننس کوین و تتر، بیشترین حجم معاملاتی این توکن را به خود اختصاص داده است.
آینده فانتوم به کدام سمت خواهد رفت؟
در گذشته، نسبت به مصرف بالای انرژی بلاکچین‌های مبتنی‌بر اجماع اثبات کار که بیت‌کوین در صدر آن‌ها بود، انتقادات زیادی صورت می‌گرفت. الگوریتم فانتوم که از اجماع اثبات سهام لاکسیس استفاده می‌کند، مصرف انرژی را به‌طور قابل توجهی کاهش داده است.
سرعت و مقیاس‌پذیری مطلوب این شبکه به‌همراه کارمزد پایین، آن را به بستری قابل اعتماد برای توسعه برنامه‌های غیرمتمرکز تبدیل کرده است.
ناگفته نماند که بنیاد فانتوم اخیرا یک شبکه بلاکچین لایه یک را با اسم سونیک راه‌اندازی کرده که قرار است با یک پل لایه 2 به بلاکچین اتریوم وصل شود. شبکه سونیک محصول جدیدی از فانتوم است که با ترکیب مقیاس‌پذیری و سرعت بالا و کارمزد پایین، دسترسی به اتریوم و سایر ارزهای دیجیتالی این شبکه بلاکچینی را فراهم کند.
جمع‌بندی
فانتوم یک پلتفرم قرارداد هوشمند برای اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز است که براساس تکنولوژی DAG فعالیت دارد. فانتوم روی پشتیبانی از توسعه اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز تمرکز دارد و ازآنجایی‌که پروژه‌ای منبع باز است، کدهای خود را روی پلتفرم گیت هاب در دسترس معامله‌گران بازار ارزهای دیجیتال قرار داده است.
بلاکچین فانتوم به‌صورت جدی با شبکه اتریوم رقابت دارد و سعی می‌کند ایرادهای آن را در خود نداشته باشد. به همین دلیل، فانتوم را اغلب با ویژگی‌های بی‌نظیر آن همچون سرعت بالا، امنیت و مقیاس‌پذیری برای برنامه‌های غیرمتمرکز می‌شناسند. این‌ها همان ویژگی‌های برجسته‌ای هستند که در سایر ارزهای دیجیتال دیده نمی‌شود.
